Hej Kolęda, Kolęda

    Warto odświeżyć naszą rodzimą tradycję „Kolędników. I jeśli nawet ktoś nie ma odwagi, by chodzić do obcych domów, to może chociaż w gronie rodzinnym spróbować zaaranżować małe przedstawienie. Będzie na pewno ciekawym urozmaiceniem przeżywania Świąt. (wiadomo, że czas świąt, to czas spotkań rodzinnych, odwiedzania się wzajemnego). Często takie przedstawienia są organizowane w szkołach, czy na spotkaniach opłatkowych różnych wspólnot. Poszukiwany jest wówczas dobry scenariusz. Oto przykładowy, bardzo sympatyczny i wielokrotnie sprawdzony scenariusz „Jasełek”. Jego autorem jest Tytus Czyżewski, twórca z pierwszej połowy XX wieku, który w swoich „Pastorałkach” (I wyd. w 1925 r.) sięgnął do źródeł artyzmu ludowego.

Wioletta Masiuda

**************************

Było to czasu onego
z Betlejem miasta lichego
rozeszły się takie wieści
że Józef cieśla ubogi
gości prosi w swoje progi

oto Maria jego miła
w szopie Dzieciątko powiła
i schodzili się ludkowie
Jego bracia kumotrowie
schodzili się dziwili się
i Dzieciątku patrzeli się

a Józefa nie stać było
aby złotem im świeciło
ani pańskich szat nie mieli
ani łóżek ni pościeli
ni pierzynki ni poduszki
ni kołyski ni pieluszki
w żłobie siano położyli
i tam swe Dziecię uśpili

aż wnet od wieczornej zorze
słońce co już nie gorze
od gór w niebo zawróciło
dach stajenny ozłociło
i wnet z nieba białopióre
srebrnych synogarlic chóry
aniołowie się zlatują
i Dzieciątku usługują

Gabriel (o złocistych skrzydłach)
    Mario możeś zmęczona
    możeś czuwaniem zemglona
    spocznij a ja ukołyszę
    ja Dzieciątko uciszę

Michał (o srebrnych skrzydłach)
    może co potrzeba Pani
    może miodu dla Asani
    a ja ze spiżarni z nieba
    każę przynieść co potrzeba

Serafin (o ognistych skrzydłach)
    mamy w niebie i muzyki
    i wesołe pacholiki
    niechaj przyjdą niech zagrają
    i was tutaj zabawiają.

Chór aniołów (do siebie)
    zanim słońce się obróci
    niech kilku do nieba wróci
    by przynieść spyżę Królowi
    aby służyć Jezusowi.

(Serafiny aniołowie
święci archaniołowie
wiją złoto w motowidła
rozłożyli białe skrzydła
przed Dzieciątkiem powiewają
jego ciało ochładzają)

Kowal Jan (wchodząc)
    a to się dzisiaj zdarzyło
    a to się dziwnie spełniło
    zwiedział się już lud pasterzy
    każdy z darami tu bieży
    spieszą bace i juhasy
    czarowniki skotopasy
    jeden drugiego prześciga
    każdy podarunek dźwiga
    ja też dary przysposobię
    Jezusowi przypodobię.

Wchodzą

Pasterze (chórem)
    powiadali nam w dolinie
    że Jezus Król tu ninie
    że urodził się Zbaw
iciel
    wszego świata Odkupiciel
    czyście tu nie widzieli

    Dzieciątka małego
    cieśli Józefa Marii Matki Jego

Kowal Jan
    takoż przyjaciele mili
    tuście do stajni trafili
    do Dzieciątka Matki Jego

    i do Józefa starego

Chór pasterzy
    otóż mój Józefie stary
    przynosim wam tu dary
    co kto znalazł co kto może
    co miał w domu i w oborze

Józef (do pasterzy)
    o moi mili ludkowie
    Bóg wam zapłać za te słowie
    jako że w tej świętej chwili
    Dzieciąteczkoście uczcili.

Baca Onufry
    od Chochołowa wilcy nas gonili
    każdy w te pędy wszyscy się spieszyli
    ci barana za kudły a tamci w kobiałce
    przynoszą co mają
– po masła osałce

Baca Florian
    juhas Tomek prowadził tu capa za rogi
   Wilcy mu go porwali – zostawili rogi

Baca Onufry
    Walka – mocny Boże – wilcy turbowali
    ledwie go tam nasi chłopcy zratowali

Walek
    a gonił ci mnie ten zaciekły zdrajca
    uciekałem po śniegu wpadłem do Dunajca
    a biegając po lodzie z tej ogromnej trwogi
    zgubiłem kęsi kierpec z lewej nogi

Pasterze
    Ha ha ha ha ha

*******************

wszyscy się radują w onej godzinie
grają tańcują skaczą w dolinie
pasterze się weselą na kobzie grają
aniołowie śpiewają skrzydłami wiuhają
a od wschodu gwiazda idzie jasna
toczy się po niebie jako róża krasna
a z gwiazdą postępują z wolna Trzej Królowie
trzej ze Wschodu idą monarchowie
weszli do szopy – padli na kolana
biją pokłony przed żłobem Pana

Kasper
    Królu na królami z dawna żądany
    przez wszystkich proroków przepowiadany
    za gwiazdą od Wschodu co nam świeciła
    idziem znachodzim co nam ziściła.

Melchior
    Idziemy przez puszcze przez góry lasy
    Bóg się nam narodził w te święte czasy
    Przepowiedziane niechaj się stanie
   Pokłony nasze przyjmijże Panie

Baltazar
    przyjmijże także nasze dary
    z kryształu ze srebra ze złota czary
    i różne kukiełki r
óżne bawidła
    a w puzdrach złoto mirrę kadzidła

Aniołowie (chórem)
    Boże niech będzie miłość nad niemi
    i spokój ludziom na ziemi

*******************

pasterze tańczyli muzyka grała
Dzieciątko spało Maria czuwała
Wół osioł wół osioł na żłób chuchali
I swemi oddechy Jezusa grzali

*****************
(Tytus Czyżewski “Pastorałki”, drzeworyty Tadeusza Makowskiego; Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1985)

* * *

    W 1986 roku prężna w Obornikach Śląskich grupa Duszpasterstwa Akademickiego i Oazy Młodzieżowej postanowiła wrócić do wspaniałej polskiej tradycji „Kolędników”. Znaleźliśmy odpowiedni scenariusz (drukowany poniżej, uzupełniony oczywiście licznymi kolędami; aby było bardziej swojsko Chochołów zastąpiliśmy Kuraszkowem). Ogromnie starannie przygotowywaliśmy stroje. Przygotowanie przedstawienia (także śpiewu kolęd przy akompaniamencie akordeonu) wymagało wielu prób, ale było też świetną zabawą. Oczywiście mieliśmy wielką tremę: jak przyjmą nas ludzie? Chodzenie z „jasełkami” po domach przez wiele dni po Świętach Bożego Narodzenia wymagało wytrwałości (a także odporności na różnice temperatur!) ale było wspaniałym przeżyciem. Spotkaliśmy się w większości z życzliwym przyjęciem i byliśmy spontanicznie obdarowywani (nie tylko pieniążkami, ale także np. ciastem, słodyczami a nawet zdarzył się słoiczek miodu – jak w tekście przedstawienia!) Łakocie i część pieniążków zostawialiśmy potem np. po występie w Domu Dziecka, gdzie przyjmowano nas bardzo żywiołowo. Odwiedziliśmy także nasze obornickie Sanatoria i szpital (?). W następnych latach podejmowane były kolejne próby, ale coraz krótszy był okres kolędowania. Wiele zaangażowanej młodzieży akurat w okresie kolędowym wyjeżdżało na spotkania Taize.

Strona główna